Allamah Seyyed Muhammad Husayn Tabatabai
بسم الله الرحمن الرحيم
Przesłanie Szyizmu dla świata można podsumować w jednym zdaniu: „Znać Boga.” Innymi słowy, jest to instruowanie człowieka aby kroczył ścieżką Boskiej realizacji i wiedzy o Bogu w celu zyskania szczęścia i zbawienia. Przesłanie to zawiera się w powiedzeniu Proroka (saws) :
„O ludzie! Poznajcie Boga i Jego Jedność abyście mogli uzyskać zbawienie.”
Człowiek ze swej natury jest przywiązany w tym ziemskim życiu do wielu celów oraz materialnych przyjemności. Uwielbia smaczne jedzenie i picie, modne ubrania, atrakcyjne miejsca i otoczenie, pięknych współmałżonków, szczerych przyjaciół i wielkie bogactwa. W innym kierunku natomiast pociąga go władza, pozycja, reputacja, rozszerzania swej dominacji oraz niszczenie wszystkiego co sprzeczne z jego życzeniami.
Jednakże w swej wewnętrznej i pierwotnej, nadanej przez Boga naturze człowiek rozumie, że wszystko to są jedynie środki stworzone dla człowieka, to nie człowiek stworzony jest dla nich. Te rzeczy powinny być podporządkowane człowiekowi i podążać za nim a nie odwrotnie. Pojmowanie brzucha oraz obszaru poniżej nim jako ostatecznego życiowego celu to logika bydła i owiec. Walka z innymi i rozdzierania ich na strzępy to logika tygrysa i wilka. Logika przyrodzona ludzkiej egzystencji to osiąganie mądrości i nic więcej. Ta logika oparta na mądrości, z jej zdolnością rozróżniania pomiędzy rzeczywistością a ułudą, prowadzi nas w kierunku prawdy a nie w kierunku rzeczy czy emocji zależnych od naszych namiętności, samolubstwa i egoizmu. Logika ta uważa człowieka za część totalności stworzenia bez odseparowanej niezależności czy możliwości buntowniczego egocentryzmu. W przeciwieństwie do poglądu, iż człowiek jest panem stworzenia ujarzmiającym nieokiełznaną naturę i zmuszającym ją do tego by była posłuszna jego życzeniom i żądaniom, uważamy iż w rzeczywistości człowiek jest narzędziem w ręku Uniwersalnej Natury i sam jest rządzony i poddany nakazom.
Ta oparta na mądrości logika zachęca człowieka aby uważnie skoncentrował się na zrozumieniu jakie posiada odnośnie istnienia tego świata aż stanie się dla niego jasne, że świat egzystencji i wszystko co w nim się zawiera nie pochodzi z samego siebie lecz raczej z Wiecznego Źródła. Będzie wtedy wiedział, że całe to piękno jak i brzydota, wszystkie te stworzenia na ziemi i w niebiosach, które zewnętrznie wydają się być niezależnymi rzeczywistościami tak naprawdę zyskują rzeczywistość tylko poprzez to źródło.
Rzeczywistość objawia się tylko w swym Świetle, a nie przez samą siebie czy w samej sobie. Tak samo jak “rzeczywistości” dnia wczorajszego, takie jak wczorajsza władza czy splendor, nie mają większej wartości niż historyjki dnia dzisiejszego; tak samo „rzeczywistości” dnia dzisiejszego są jedynie mgliście pamiętanymi snami z punktu widzenia tego co będzie dla nas „rzeczywistością” jutra. W ostatecznym rozrachunku wszystko samo w sobie jest niczym więcej jak historyjką czy snem. Tylko Bóg jest Rzeczywistością w sensie absolutnym; Jedyną, która nie zaniknie. Pod Jego ochroną wszystko zyskuje istnienie i objawia się za sprawą Światła Jego Esencji.
Kiedy tylko człowiek otrzyma dar takiej wizji i zrozumienia, wtedy zasłona odseparowanej egzystencji osunie się z jego oczu, będzie jak bąbelek na powierzchni wody. Ujrzy on wtedy, iż świat i wszystko co w nim jest zależy od Wiecznej Istoty będącej w posiadaniu życia, władzy, wiedzy i każdej doskonałości do nieskończonego stopnia. Człowiek i każda inna istota na świecie są jak wiele okien ukazujących odpowiednio do swoich możliwości świat wieczności, który je przekracza i leży ponad nimi.
Właśnie w tym momencie człowiek odbiera – od siebie i od wszystkich istot – cechę niezależności i zwierzchności oraz zwraca te cechy ich Właścicielowi. Odciąga samego siebie od wszystkich rzeczy by przywiązać się jedynie do Jednego Boga. Przed Jego Majestatem i Wielkością nie robi nic jak tylko kłania się w pokorze. Tylko wtedy zaczyna być prowadzony i kierowany przez Boga w ten sposób, że wszystko co wie, wie w Bogu. Poprzez Boskie przewodnictwo staje się upiększony moralnymi i duchowymi zaletami oraz czystymi czynami, które tak jak sam Islam są poddaniem się Bogu, religią leżącą w pierwotnej naturze wszystkich rzeczy.
To jest najwyższy stopień ludzkiej doskonałości oraz etap idealnego człowieka (insan-i-kamil), czyli Imama, który dotarł do tej rangi dzięki Boskiej Łasce. Ci, którzy dotarli do tego etapu poprzez duchową praktykę, osiągając różne stopnie wszyscy są tymi, którzy prawdziwie podążają za Imamem. Staje się więc jasne, że wiedza o Bogu oraz o Imamie są nieodłączne, w ten sam sposób w jaki wiedza o Bogu jest nierozerwalnie związana z wiedzą o samym sobie. Ten bowiem kto zna swe własne symboliczne istnienie poznał zarazem prawdziwe istnienie należące jedynie do Boga, który jest niezależny i pozbawiony jakichkolwiek potrzeb.