Salih Shahid Husayn
بسم الله الرحمن الرحيم
Pomimo głównego podziału w Islamie przebiegającego na linii sunnizm-szyizm, mamy również do czynienia z różnymi szkołami prawnymi (madhab). W Islamie sunnickim rozrózniamy szkoły: hanaficką (około 380 milionów zwolenników), malikicką (305 milionów), szafi’icką (190 milionów) oraz hanbalicką (52 miliony). W szyizmie największą szkołą jest Ithna Aszeri, zwana również szkołą dżafarycką (uznająca 12 Imamów, 282 miliony zwolenników), oprócz tego istnieją szkoły: isma’ilicka (uznająca 7 Imamów, kilka milionów zwolenników) oraz zajdycka (5 Imamów, kilka milionów zwolenników). Każda szkoła charakteryzuje się swoim własnym Fiqh (prawodawstwem), będącym sumą zasad i regulacji sformułowanych przez założyciela danego madhabu ( w przypadku sunnitów, Fiqh był formułowany przez jednego człowieka, np. Fiqh hanificki przez imama Abu Hanifę; w szyizmie prawodawstwo jest podsumowaniem nauk świętych Imamów). Szkoły prawne mniej lub bardziej różnią się między sobą w niektórych kwestiach. W tym miejscu przedstawione zostaną odmienne spojrzenia na sposób wykonywania modlitwy Salat. Porównanie to jest argumentem dla części sunnickich braci sugerujących, iż szyici wprowadzili w tej kwestii swoje własne innowacje (bidah). Tymczasem głębsze przyjrzenie się modlitwie według różnych madhabów pokazuje, że nawet pomiędzy samymi szkołami sunnickimi istnieje wiele różnic (podobno jest tych różnic ponad dwieście jeśli wziąć pod uwagę najdrobniejsze nawet szczegóły).
Poprzedzający modlitwę Azan jest uważany przez szyitów i wszystkie szkoły sunnickie z wyjątkiem hanbalitów za część Sunna, bliską Wadżib (obowiązkowej). Al-Hanbali uznał Azan za Fardh. Takbiraat wymawiany jest cztery razy przez wszystkich z wyjątkiem malikitów, którzy wypowiadają go dwukrotnie. Szyici dobrowolnie (ale jest to przez nich zalecane) dodają dwukrotnie wers o szczególnej pozycji Imama Alego (a) oraz wers „Hajja ala Chair al-amal” podkreślający ważność dobrych uczynków, który jest dla nich Wadżib (obowiązkowy) jednak nie jest wypowiadany przez sunnitów. Czynił tak Prorok (s), Abu Bakr, Imam Ali (a) i wielu towarzyszy, zaprzestano tego jednak za czasów kalifatu Omara, który obawiał się, iż wers ten może zniechęcić muzułmanów do przykładania dużej uwagi do Dżihadu (zobacz Al-Bahr Al-Zaachir, tom 1, s192 oraz Al-Muhalla, tom3, s160). Szyici nie wypowiadają natomiast wersu „Modlitwa jest lepsza niż sen” ponieważ został wprowadzony przez kalifa Omara (zobacz Mu’watta Malik, Masabih al-Sunna, Al-Baghwi, tom1, s37). Hanafici, malikici oraz hanbalici przyjęli tę frazę, według szafi’itów jest ona Mak’ruh (zniechęca się do niej ale nie jest zakazana). Imam Ali (a) mówił żeby nie wypowiadać jej skoro nie było jej w Azanie od początku.
Podczas samej modlitwy szyici oraz malikici nie składają rąk razem w czasie recytacji sury. Uważają bowiem, że zostało to wprowadzone po śmierci Proroka (s). Pozostałe szkoły sunnickie uważają ten gest za zalecany, jednak różnią się między sobą w sposobie trzymania rąk (lewa na prawej czy odwrotnie, na górnej czy dolnej części klatki, czy kobiety mają robić to inaczej niż mężczyźni czy nie, itd.).
Szyici zaczynają każdą surę mówiąc Bismillah ir Rahman ir Rahim na tyle głośno aby było to słyszalne. Czynił tak Prorok (s) a zostało to zmienione przez kalifa Mu’awijję (zobacz Al-Umm, Al-Szafi’i, tom1, s108). Malikici w ogóle nie zaczynają sur od Basmali, pozostałe szkoły mogą wypowiadać ją cicho.
Według szyitów wypowiedzenie słowa „Amin” podczas modlitwy nie jest zalecane. Niektóre szkoły sunnickie uważają to słowo za zalecane.
Qunut jest wypowiedzeniem krótkiego Du’a, zwykle wersu koranicznego. Qunut jest wysoce zalecany w modlitwie szyickiej, przez malikitów i szafi’itów jest wypowiadany tylko w modlitwie porannej. Inne szkoły nie uznają qunut.
Szyici nie wystawiają palca wskazującego podczas Taszahud, hanafici i szafi’ici czasem nawet obracają nim wkoło. Również podczas Taszahud szyici siedzą wygodnie na podeszwach stóp, a hanafici lewą stopę mają przekręconą podczas gdy duży palec prawej stopy dotyka ziemi. Same słowa Taszahudu są także inne. Szyici wypowiadają wersję jaką przekazali imamowie (a) cytując Proroka (s). Hanafici wypowiadają Taszahud przekazany przez Ibn Masuda cytującego Proroka (s). Taszahud malikicki to wersja Ibn Omara cytującego Proroka (s) a szafi’icki i hanbalicki został przekazany przez Ibn Abbasa cytującego Proroka (s).
Szyicka wersja Taslim (pozdrowienia) była nauczana przez Imamów (a) cytujących Proroka (s), podczas gdy szkoły sunnickie wypowiadają różne wersy jakie można znaleźć w Sahih Buchari oraz Muslim.