Allamah Seyyed Muhammad Husayn Tabatabai
بسم الله الرحمن الرحيم
ZNAJOMOŚĆ OBOWIĄZKU
Święta religia (islam) jest porządkiem powszechnym i ponadczasowym, objawionym Prorokowi (sal) dla zapewnienia pomyślności człowieka na tym świecie i w życiu przyszłym. Islam wcielany w życie wyciąga arkę człowieczeństwa z wiru ciemnoty i nieszczęść; kieruje ją ku zbawiennemu brzegowi.
Religia stanowi porządek życia, musi się ustosunkować do wszystkiego, co ma związek z ludzką egzystencją, musi określić obowiązki i strzec ich wypełnienia.
Ogólnie rzecz biorąc, możemy wyróżnić trzy kategorie obowiązków:
obowiązki wobec Allaha – najważniejsze, ponieważ jesteśmy Jego dziełem i korzystamy z dobrodziejstw, którymi nas obdarzył;
obowiązki wobec siebie;
obowiązki wobec bliźnich, z którymi żyjemy, wspólnie pracujemy i korzystamy z ich pomocy.
OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA WOBEC ALLAHA (POZNANIE ALLAHA)
Obowiązek poznania swego Stwórcy, to pierwszy i najważniejszy obowiązek człowieka, który winien wypływać z czystości serca i szczerości intencji. Allah Najwyższy jest bowiem źródłem istnienia wszystkich stworzeń i zjawisk występujących w świecie. Poznanie Jego Czystego Bytu rozjaśnia spojrzenie na rzeczywistość, a niezauważanie tej prawdy jest oznaką niewiedzy i bezmyślności.
Człowiek nierozumiejący tego faktu zagłusza swoje sumienie i schodzi z drogi rzeczywistej pomyślności. Widzimy, że ludzie, którzy odwracają się od tego problemu zatracają swe człowieczeństwo, a logika ich postępowania przypomina instynkty drapieżnych zwierząt. Mówi o tym słowo Boże:
„Odwróć się więc od tych,
którzy odwracają się od Naszego Napomnienia
i nie chcą niczego innego,
jak tylko życia na tym świecie”
Koran, sura 53:29
Oczywiście należy zauważyć, że poznanie Allaha jest konieczne i nieodzowne dla myślącego logicznie i racjonalnie człowieka, dlatego że obserwuje On wszędzie dzieła Bożej Wszechmocy i Wszechwiedzy.
Znaczenie poznania Allaha polega na tym, że człowiek, który spełnił ten obowiązek inaczej patrzy na świat, żyje w zgodzie ze swym sumieniem i dzięki temu nie dręczą go rozterki i wątpliwości.
POBOŻNOŚĆ
Drugim (po obowiązku poznania Allaha) obowiązkiem człowieka jest oddanie mu czci. Szczęście i harmonie, jedyne cele człowieka, można osiągnąć wypełniając Boski plan, objawiony nam przez proroków. Podporządkowanie się woli Najwyższego jest więc obowiązkiem najważniejszym i najistotniejszym
W słowie Bożym czytamy:
„I postanowił twój Pan,
abyście nie czcili nikogo innego,
jak tylko Jego;…”
Koran, sura 17:23
oraz
„Czyż wam nie nakazałem,
O synowie Adama,
«Nie czcijcie szatana!
Zaprawdę, on jest wrogiem jawnym!
Czcijcie Mnie – to jest droga prosta!»”
Koran, sura 36:60, 61
Powinniśmy zatem znać swoje miejsce wobec wielkości i nieskończonej potęgi Miłosiernego. Mając świadomość Jego wszechwiedzy winniśmy przestrzegać jego praw. Naszym zadaniem jest oddawanie czci wyłącznie Allahowi Najwyższemu i podporządkowanie się zaleceniom Proroka (sal) i imamów (as), ponieważ taka jest wola Stwórcy:
„O wy, którzy wierzycie!
Słuchajcie Allaha!
Słuchajcie Posłańca!
I słuchajcie tych spośród was,
Którzy posiadają moc rozkazywania!…”
Koran, sura 4:59
Posłuszeństwo wobec Allaha i przywódców religii uwidacznia się poprzez szacunek dla wszystkiego, co odnosi się do Allaha. Błogosławione Imię Boże oraz imiona proroków i imamów trzeba wspominać z należną im czcią. Księgę Allaha (Szlachetny Koran), Kaabę, meczety i święte miejsca powinno się otaczać szacunkiem. Zgodnie z nakazem zawartym w słowie Bożym
„Tak jest!
A kto szanuje symbole kultu Allaha…
– one przecież pochodzą z bogobojności serc.”
Koran, sura 22:32
OBOWIĄZKI CZŁOWIEKA WZGLĘDEM SIEBIE
Każda droga życiowa, jaką podejmuje człowiek, ma doprowadzić go do szczęścia – takie są intencje wszystkich ludzi.
Póki nie poznamy siebie, nie będziemy znali swych prawdziwych potrzeb, a dopiero ich zaspokojenie pozwoli nam żyć w szczęściu i harmonii. Rozumiemy dlaczego jest to kwestia tak ważna dla człowieka. Dopiero poznawszy siebie może szukać środków do zaspokajania własnych potrzeb i nie zmarnować drogocennego daru, jakim jest życie.
Prorok (sal) powiedział: „Każdy, kto pozna siebie, pozna samego Allaha”.
Książę Wierzących 'Ali (as) rzekł kiedyś: „Ktoś, kto zdołał poznać siebie osiągnął najwyższy poziom wiedzy”.
Poznawszy siebie człowiek pojmuje, że jego największym obowiązkiem jest poszanowanie istoty własnego człowieczeństwa. Człowiek powinien chronić ją i dbać o czystość wewnętrzną i zewnętrzną. Dzięki temu osiągnie słodycz i rozkosz życia wiecznego.
Książę Wierzących 'Ali (as) tak ujmował ten problem: „Dla człowieka szanującego siebie, cielesne żądze nie stanowią żadnego zagrożenia.”
Człowiek posiada ciało i duszę. Obowiązkiem człowieka jest dbać o oba te elementy.
Święty porządek islamu zawiera wiele dokładnych i obszernych wskazań, jak należy troszczyć się o higienę ciała i duszy.
HIGIENA CIAŁA
Powstrzymywanie się od rzeczy szkodliwych.
W islamie funkcjonuje cały szereg przepisów, odnoszących się do higieny ciała. Zakazują one spożywania krwi, padliny oraz mięsa niektórych gatunków zwierząt. Poza tym, zakazem spożywania objęte są napije alkoholowe oraz inne napoje szkodliwe dla organizmu. Islam zaleca umiar w jedzeniu i zabrania obżarstwa.
Zachowanie czystości.
Jest to jedna z podstawowych zasad zachowania higieny. Z tego też powodu islam poświęca wiele uwagi temu zagadnieniu. Żadna inna religia nie wykazuje w tym względzie takiej troski jak islam. Prorok (sal) powiedział: „czystość stanowi jeden z elementów wiary” – jest to największa pochwała czystości. O zachowaniu czystości, kąpielach i łaźniach wypowiadali się również imamowie (as). Jego Świątobliwość Musa Kazim (as) powiada: „Codzienna kąpiel wzmacnia organizm człowieka”.
Jego Świątobliwość Ali (as) tak oto wyraża się o łaźni: „Łaźnia, jakież to przyjemne miejsce, gdzie człowiek może usunąć brud i nieczystości.”
Islam wykazując dbałość o higienę, zajmuje się regulowaniem czynności na pozór błahych i nie związanych z religią, jak np. obcinanie paznokci, strzyżenie włosów, mycie rak przed i po jedzeniu, czesanie włosów płukanie ust i nosa oraz utrzymywanie czystości w domu i na ulicy.
W islamie obowiązują tez nakazy związane z higieną, mające charakter rytualny, jak: usuwanie nieczystości z ciała i ubrania oraz ablucje przed modlitwą. Podczas kąpieli rytualnej myje się całe ciało, podczas gdy przed modlitwą należy myć tylko niektóre jego części (szerzej jest to omówione w artykule As-Salat – przyp. autora strony). Okazuje się więc, że zachowanie ciała w czystości jest w islamie po prostu konieczne.
Koran w surze 74:4 mówi: „I twoje szaty oczyszczaj!”. Jest to nakaz utrzymywania w czystości garderoby – czystości koniecznej przy modlitwie i zalecanej w innych sytuacjach. „Ten, kto ubiera szatę, powinien ją najpierw oczyścić” – powiada Prorok (sal). Zaś Książę Wierzących Ali (as) mówi: „Schludne ubranie usuwa żal i zmartwienia oraz pomaga w modlitwie”.
Imam Sadiq (as) i imam Musa Kazim (as) twierdzili, że: „ Posiadanie i zbieranie dziesięciu czy dwudziestu garniturów nie jest przejawem rozrzutności”. Ubranie powinno być nie tylko czyste, ale schludne i przyjemne dla oka.
Jego Świątobliwość Ali (as) powiadał: „Ubieraj ładne szaty i przystrajaj się, Allah jest bowiem dobrotliwy, lecz ubierając się i strojąc, korzystaj tylko z rzeczy dozwolonych prawem”.
Higiena jamy ustnej.
Jama ustna ulega zanieczyszczeniu resztkami pokarmu, które osadzają się między zębami, na powierzchni języka i w innych miejscach. Powoduje to wydzielanie przykrego zapachu. Czasem jednak, wskutek procesów zakwaszania i fermentacji cząstek jedzenia dochodzi do powstania trujących substancji chemicznych, które później przedostają się do żołądka. Poza tym oddech takiej osoby jest nieprzyjemny dla otoczenia. Dlatego właśnie święte prawo islamu nakazuje codziennie myć zęby (najlepiej przed każdą ablucją) i płukać dokładnie usta.
Prorok (sal) mawiał: „Uznałbym mycie zębów za konieczny obowiązek rytualny, gdyby nie obawa przed trudnościami mogącymi się pojawiać w jego wypełnianiu”. Innym razem powiedział: „Anioł Gabriel tak poleca szczoteczkę do zębów, że mycie zębów stanie się w przyszłości czynnością rytualną”.
Płukanie nosa.
Oddychanie jest jedną z najistotniejszych czynności organizmu. Powietrze, którym człowiek oddycha rzadko wolne jest od kurzu, pyłów i zanieczyszczeń szkodliwych dla narządów oddechowych. Znajdujące się w nosie włoski zapobiegają przedostawaniu się różnych pyłów do płuc. Zbierające się na nich zanieczyszczenia należy usuwać. Dlatego muzułmanin dokonujący ablucji, przed każdą modlitwą przepłukuje nos czystą wodą.
HIGIENA DUCHA
Edukacja moralna.
Człowiek, dzięki otrzymanemu od Allaha sumieniu, zna wartość nieskazitelnej moralności i rozumie jej znaczenie dla jednostki i społeczeństwa. Nie ma chyba człowieka, który nie chwaliłby wysokiej moralności i nie otaczał szacunkiem jej posiadacza. Nie trzeba wyjaśniać, jaką wielką uwagę przywiązuje człowiek do moralności. Ten rozdział w nauczaniu islamu jest bardzo obszery i rozległy. W słowie Bożym czytamy:
„Na dusze i na tego, który ją ukształtował!
I dał jej skłonność –
Do nieprawości i bojaźni Bożej.
Pomyślność osiągnął ten, kto ją oczyścił,
lecz poniósł stratę ten, kto ją zaciemnił!”
Koran, sura 91:7-10
Imam Sadiq (as) tak komentuje ten fragment: „Allah pokazał co jest dobre i co trzeba realizować, ale pokazał również zło i nakazał go unikać”.
Zdobywanie wiedzy.
Jednym z najcenniejszych przymiotów duchowych jest mądrość, a erudycja i przewaga mędrca nad człowiekiem pozbawionym wiedzy jest jaśniejsza niż słońce.
Siła intelektu i wiedza stanowią przywilej człowieka wobec pozostałych stworzeń. Wszystkie inne istoty posiadają własne, specyficzne dla każdego gatunku instynkty, które pozwalają im zaspokajać życiowe potrzeby. Działanie tych instynktów nie powoduje jednak żadnego rozwoju i postępu. Tylko człowiek, dzięki swej energii, przyswaja sobie codziennie nowe wiadomości i ciągle odkrywa prawa natury i wzAllahaca swe życie materialne i duchowe. Człowiek spogląda na minione epoki i zdaje sobie sprawę z tego, że wciąż wznosi nowe fundamenty dla siebie i przyszłych pokoleń.
Islam bardziej niż inne religie i systemy społeczne zachęca ludzi do zdobywania wiedzy. Fundamenty kultury buduje islam poprzez nakaz uczenia się i poszerzania swej wiedzy. Nakaz ten odnosi się do każdego muzułmanina. Było to przedmiotem wielkiej troski Proroka (sal) i imamów (as). „Zdobywanie wiedzy dla każdego muzułmanina jest konieczne” – głosił Prorok (sal). Chodzi tu o wiedzę absolutną, obejmującą wszystkie gałęzie nauki. Obowiązek ten ciąży zarówno na mężczyźnie, jak i na kobiecie, jest powszechny.
„Uczcie się od kolebki do grobu” – powiadał Prorok (sal). Każda powinność religijna wymaga określonego stopnia dojrzałości. Ludzie starzy i ułomni są wolni od wypełniania niektórych obowiązków, które mogą być dla nich uciążliwe. Nauka jest jednak obowiązkowa dla każdego, od pierwszego do ostatniego dnia życia. Dlatego muzułmanin powinien całe życie poszerzać swe wiadomości. „Szukajcie wiedzy choćby w Chinach” – powiada Prorok (sal) i dodaje: „Wiedza jest największą wiedzą dla wierzącego, jeśli ją straci, to niech uda się nawet na koniec świata, by ją odnaleźć”. Wiedza jest więc bezcenna, nie można szczędzić pieniędzy ani wysiłków dla jej uzyskania. Inny hadis mówi: „Wierzący zdobywa wiedze wszędzie, gdzie można ją znaleźć”. Ma to być oczywiście wiedza rzetelna i pożyteczna. Islam zaleca rozmyślania i medytacje nad tajemnicami stworzenia, przyroda, naturą człowieka, historia i dziełami minionych pokoleń. Polecane jest tez zgłębianie problemów etycznych i prawnych oraz tajników rzemiosła i produkcji, które ułatwiają życie człowieka.
Po bitwie pod Badrem, kiedy muzułmanie wzięli wielu jeńców, Prorok (sal) wydał rozporządzenie, by jeńców zwalniać za wysokim okupem. Nie dotyczyło to tylko tych, którzy umieli czytać i pisać. Wolność mogli odzyskać tylko wtedy, gdy nauczyli tej umiejętności dziesięciu młodych muzułmanów.
Wtedy to po raz pierwszy na świecie zorganizowano kursy dla dorosłych. Jest to wielka historyczna zasługa islamu. Na uwagę zasługuje fakt, że zdobycz wojenna stanowiła wiedza przeciwników. Nie zanotowano ani wcześniej, ani później żadnej wzmianki, by zwycięski wódz przyjął zdobycz, która była oświata.
Sam Prorok (sal) odwiedzał nowo utworzoną placówkę oraz nakazał by znający sztukę pisania i czytania muzułmanie kontrolowali tok zajęć i egzaminowali uczniów. Te dzieci, które wykazywały większe postępy, były dodatkowo zachęcane do nauki.
Kronikarze wspominają o pewnej wykształconej kobiecie, która udała się do domu Proroka (sal) i nauczyła żony Jego Świątobliwości czytać i pisać. Spotkało się to z wielkim uznanie Proroka (sal).
WAŻNE DWA PUNKTY W NAUKACH ISLAMU
W każdym systemie społecznym istnieją tajne dane, których ujawnienie mogłoby przynieść szkodę przywódcom tego społeczeństwa. Dlatego ukrywa się przed ludźmi pewne sprawy, ponieważ wiele przepisów o „boskim” często pochodzeniu jest w istocie produktem umysłów określonej elity. Są one często sprzeczne z rozsądkiem, oraz dobrem jednostki i społeczeństwa. Ich twórcy boją się więc, że odkrycie tej tajemnicy mogłoby spowodować falę protestów i narazić interesy elit na niebezpieczeństwo.
Z tego też powodu hierarcha chrześcijańska oraz organy zarządzające innych religii, nie pozwalają prostym ludziom swobodnie myśleć, lecz same zajmują się zmienianiem i objaśnianiem nauk religijnych, uważając to za swój wyłączny przywilej. Ludzie zaś muszą bezdyskusyjnie, bez żadnych tłumaczeń i zapytań, przyjmować wszystko, co mówią. Tego rodzaju postępowanie prowadzi do wypaczenia religii. Najlepszym tego dowodem jest dzisiejszy odraz chrześcijaństwa.
Islam jest natomiast przekonany o swej słuszności, nie ma żadnych ciemnych kart w swej historii, które chciałby ukryć.
1. Islam nie ukrywa żadnych prawd i zabrania tego swoim wyznawcom, ponieważ prawa tej czystej religii są oparte o prawa natury i porządek stworzenia.
W islamie zatajanie prawdy zostało uznane za wielki grzech, a Allah Najwyższy surowo potępia jego sprawców:
„Zaprawdę, tych którzy ukrywają
to, co zesłaliśmy z dowodów jasnych
i drogi prostej,
kiedy już wyjaśniliśmy to ludziom
w Księdze
– tych przeklnie Allah
i przeklną ich ci, którzy przeklinają;”
Koran, sura 2:159
2. Allah nakazuje wierzącym, by przemyśliwali swobodnie nauki i objawione prawdy. Napotkawszy jednak najmniejsza niejasność należy się zatrzymać, by ciemna zasłona wątpliwości i wahania nie zakryła prawdziwej wiary. W tym przypadku należy postępować rozważnie i nieugięcie, dążyć do poznania prawdy, zgodnie ze słowami Najwyższego:
„I nie idź w ślad za tym,
o czym nie masz wcale wiedzy!”
Koran, sura 17:36
IDŻTIHAD I TAQLID
Potrzeby ludzkie są tak rozległe, ze samo wyliczenie czynności koniecznych do ich zaspokojenia leży poza możliwościami przeciętnego śmiertelnika. Trudno sobie zatem wyobrazić, by każdy był w tej dziedzinie specjalistą i posiadał konieczną w tej dziedzinie wiedzę.
Człowiek działa dzięki umysłowi i woli. Podejmując decyzję powinien więc posiadać wystarczającą ilość informacji. W przeciwnym wypadku nie może podjąć żadnej decyzji. Musi zebrać informacje sam lub zasięgnąć je od kompetentnej osoby i wedle jej zaleceń przejść do wykonywania czynności. Chory człowiek zwraca się przecież do lekarza, rozwiązując problemy związane z projektem domu radzimy się architekta, budując dom ufamy wiedzy murarza, zamawiając drzwi i okna polegamy na stolarzu.
Przez całe życie więc polegamy na zaleceniach innych i wypełniamy je. Człowiek, który twierdzi, że „on tak nie robi” – nie wie, co mówi, bądź cierpi na jakąś chorobę umysłową.
Prawo muzułmańskie (szariat) opiera się na prawach natury. Islam nakazuje swym wyznawcom, by zgłębiali wiedzę, której źródłem jest Koran oraz tradycja Proroka (sal) i imamów (as).
Oczywistym jest, że każdy muzułmanin ma możliwość i warunki do zdobycia tej wiedzy. Liczba osób uczonych musi więc być ograniczona do niewielkiej grupy. Wspomniany nakaz zdobywania wiedzy nabiera zatem specyficznego kształtu: muzułmanie, którzy nie mogą go wypełnić, winni zwracać się do osób kompetentnych, by zgodnie z ich zaleceniami wykonywać swoje obowiązki. Uczony, który wydaje orzeczenia religijne posługując się logiczną argumentacją, nazywa się mudżtahidem, zaś samo wydawanie orzeczenia nosi nazwę idżtihadu. Korzystanie z orzeczeń mudżtahida, to właśnie taqlid, zaś osoba zwracająca się do mudżtahida zwie się mukalidem. Odnosi się to oczywiście do zagadnień praktycznych; w sprawach wiary nie można zdawać się na innych i poprzestawać na taqlidzie. Chodzi tu bowiem o przekonania i wiarę. Nie można potraktować wiary drugiego człowieka jako własnej.
Nie można twierdzić, że Allah jest jeden, dlatego że mówią tak ojcowie lub uczeni. Nie można mówić, że istnieje życie po śmierci, ponieważ wierzą w to wszyscy muzułmanie.
Dlatego każdy muzułmanin powinien koniecznie poznać argumenty na słuszność zasad islamu, stosownie do stanu swej wiedzy ogólnej, zawsze jednak osobiście.
OBOWIĄZEK CZŁOWIEKA WZGLĘDEM RODZICÓW
Rodzice są pośrednikami w stworzeniu nowego człowieka i jego pierwszymi wychowawcami. Z tego powodu islam nakazuje wobec nich szacunek i posłuszeństwo. Słowo Boże tuż po zasadzie jednobóstwa (tauhid) wspomina o rodzicach:
„I postanowił twój Pan,
abyście nie czcili nikogo innego,
jak tylko Jego;
i dla rodziców – dobroć!”
Koran, sura 17:23
Złe zachowanie w stosunku do rodziców jest traktowane jako drugi wielki grzech, po wielobóstwie (przypisywaniu Allahowi współtowarzyszy – arab. „szerk”).
W dalszej części cytowanej aji (wersetu – przyp. autora strony) czytamy:
„A jeśli jedno z nich lub oboje
osiągną przy tobie starość,
to nie mów im: »precz!«
i nie popychaj ich,
lecz mów do nich słowami pełnymi szacunku!”.
Koran, sura 17:23
Jakże pięknie mówi poeta:
„Wspomnij swe bezgrzeszne dzieciństwo
kiedy bezbronny, malutki i słaby
Tuliłeś się w objęcia matki.
Patrz, dziś ona bezradna, samiutka i chora.
Nie krzywdź jej, otwórz serce
Mocarny mężu – biednej staruszce”.
Islam nakazuje okazać posłuch rodzicom, chyba że nakłaniają oni do grzechu. Wiadomo z doświadczenia, że ludzie zadający rodzicom cierpienia, nie są w życiu szczęśliwi – w konsekwencji zaś nie osiągają zbawienia.
ZNACZENIE RELACJI MIĘDZYPOKOLENIOWYCH
Stosunki panujące między rodzicami a dziećmi przypominają drzewo – rodzice stanowią korzeń, dzieci zaś gałęzie. Istnienie i rozwój korony drzewa zależny jest niewątpliwie od jego korzeni. Inaczej mówiąc: rodzice kładą fundamenty życia swych pociech. Społeczeństwo ludzkie składa się właśnie z rodziców i dzieci. Rodzice zaś stanowią jego właściwą postawę.
Niewłaściwe postępowanie wobec rodziców i wyrządzanie im krzywdy, pomijając, że jest niegodne uczciwego człowieka, prowadzi do zniszczenia struktury społeczeństwa. Ludzie krzywdzący własnych rodziców, nie mają czego oczekiwać po swoich potomkach, muszą mieć świadomość, ze nie okażą im na starość pomocy.
Baczna obserwacja rzeczywistości powinna nam uświadomić skalę tego zjawiska w dniu dzisiejszym. Rozpowszechnianie się takiego sposobu myślenia prowadzi do rezygnacji z potomstwa. Jakiż mądry człowiek poświęci swe drogocenne życie na pielęgnacje drzew, z których nie zje owocu, w których cieniu nie wypocznie, a oglądając je nie będzie czuł niczego prócz żalu i smutku?
Można założyć, że państwo poprzez system nagród, zachęci ludzi do zakładania rodzin i w ten sposób rozwiąże problem utrzymania populacji i wzrostu urodzeń. Pamiętajmy jednak, że żadne urzędowe rozwiązanie nie przetrwa długo, jeśli brak mu będzie gwarancji ze strony natury, która najlepiej reguluje wszystkie procesy.
Poza tym pozbawia się w ten sposób człowieka wielu przeżyć duchowych.
OBOWIĄZKI RODZICÓW WZGLĘDEM DZIECI
Życie człowieka na tym świecie nie jest wieczne i Allah chcąc uchronić rodzaj ludzki przed zagładą, ustanowił porządek rozmnażania się. Na straży fizycznej strony procesu postawił wewnętrzne przeżycia i emocje.
Wskutek takiego mechanizmu rozmnażania się, człowiek uznaje swego potomka za cząstkę siebie, zabiega nieustannie o jego powodzenie i pomyślność w życiu. Klęskę syna lub córki traktuje jako klęskę własną. W ten sposób wypełniają się prawa natury, które stanowią o wieczności rodzaju ludzkiego.
Do obowiązków rodziców należy wychowanie potomka aż do momentu, gdy będzie on już dojrzałym człowiekiem. Rodzice powinni zezwalać swym dzieciom na wszystko, co jest dozwolone dla nich samych i pozostaje w zgodzie z istota człowieczeństwa.
1. Rodzice powinni dbać o kształtowanie się moralności dziecka, kiedy tylko zaczyna ono rozumieć słowa i gesty. W miarę możliwości należy chronić dziecko przed krępującymi sprawami i powstrzymywać go od uczynków sprzecznych z moralnością. Nie wolno w obecności dziecka kłamać, plotkować, wyzywać i używać wulgarnych słów.
Dziecko musi się stykać z dobrocią, by wyrosło na człowieka wielkiego charakteru. Rodzice muszą okazywać dziecku powagę, troskę i sprawiedliwość, by cechy te stały się udziałem dziecka. Tylko w ten sposób można uchronić charakter dziecka od podłości, egoizmu i przedmiotowego traktowania bliźnich.
2. Rodzice powinni zaspokajać w pełni takie potrzeby dziecka, jak: jedzenie spanie itp., nie okazując dziecku, że robią łaskę. Powinni zająć się higieną cielesną dziecka, by silne i zdrowe mogło przystąpić do nauki.
3. kiedy dziecko gotowe jest do podjęcia nauki (około 7 roku życia), rodzice powinni posłać go do szkoły, dokładając starań, by trafiło pod opiekę dobrego nauczyciela. Nauka powinna wzAllahacać ducha i kształtować moralność dziecka.
4. dziecko osiągnąwszy odpowiedni wiek, powinno uczestniczyć w życiu rodzinnym i społecznym, a zadaniem rodziców jest wpojenie mu dobrych obyczajów.
SZACUNEK DLA STARSZYCH
Szacunek dla wiekowych starców jest konieczny zgodnie z tym, co powiedział Prorok (sal): „Cześć i szacunek dla starców, to cześć i szacunek oddany Allahowi”.
OBOWIĄZEK WOBEC BIEDNYCH I BEZRADNYCH
Społeczeństwo powstało z pewnością dla zaspokojenia potrzeb jednostek. Najważniejszym obowiązkiem członków każdej społeczności jest opieka nad opuszczonymi i bezradnymi oraz zaspokojenie ich potrzeb bytowych.
Dziś wiemy, że lekkomyślność ludzi zamożnych w stosunku do biedaków stanowi wielkie niebezpieczeństwo, zdolne zniszczyć każde społeczeństwo. Allahacze będą zaś pierwsza ofiarą tej tragedii.
Islam spostrzegł to niebezpieczeństwo już XIV wieków temu i zalecał zamożnym przeznaczać w roku część majątku na pomoc dla biednych tak, by zaspokoić ich potrzeby. Oczywiście wspomaganie ubogich ponad obowiązek zawarty w prawie jest zalecane.
Allah Najwyższy powiada:
„Nigdy nie osiągniecie prawdziwej pobożności,
dopóki nie będziecie rozdawać
z tego, co kochacie.
Cokolwiek rozdacie
Allah wie o tym doskonale”
Koran, sura 3:92
Niezliczona liczba przekazów dotyczy wypowiedzi Proroka (sal) odnośnie służby dla ludu. Oto niektóre z nich:
„Najlepszym z ludzi jest ten, kto najlepiej służy innym.”
„W Dniu Sądu ten będzie bliżej Allaha, kto był życzliwy dla ludzi.”
SPRAWIEDLIWOŚĆ
Koran oraz przekazy Proroka (sal) i imamów (as) dzielą sprawiedliwość na indywidualną i społeczną. Oba aspekty posiadają w islamie wielkie znaczenie.
Sprawiedliwość indywidualna.
Człowiek sprawiedliwy nie plami się kłamstwem i plotką, unika nie tylko grzechów ciężkich, ale grzechu jako takiego. Wedle przepisów islamu człowiek taki, jeśli posiada do tego kwalifikacje naukowe może zajmować się rządzeniem, rozsądzaniem sporów i innymi funkcjami społecznymi, ponieważ stanowi on wzór do naśladowania. Człowiek pozbawiony wymienionych cech, choćby nie wiem jak uczony, nie może zajmować żadnej z tych funkcji społecznych.
Sprawiedliwość społeczna.
Człowiek powinien szanować prawa innych ludzi, uznawać, że wszyscy są równi wobec Allaha. Nie należy zatem naruszać ustanowionego przez Niego prawa i zbaczać z prostej drogi, pod wpływem uczuć i emocji. Słowo Boże bowiem głosi:
„Zaprawdę Allah nakazuje:
sprawiedliwość i dobroczynność”.
Koran, sura 16:90
Zarówno Koran, jak i niezliczone hadisy nakazują sprawiedliwość. Allah Najwyższy otwarcie przeklina tyranów. W Koranie mówi setki razy o przemocy i okrucieństwie, potępiając cechy bliższe drapieżnym zwierzętom niż człowiekowi. Kwestia ta została poruszona w około 2/3 ze 114 sur Koranu. Trudno byłoby znaleźć człowieka, który nie wiedziałby co to ucisk i niesprawiedliwość, który byłby nieświadomy strasznych nieszczęść, jakie sprowadzają one na społeczeństwo.
Doświadczenie uczy nas, że największy nawet gmach budowany na fundamencie niesprawiedliwości, nie będzie trwały. Wcześniej czy później runie na głowę gnębicieli. W Słowie Bożym czytamy:
„Zaprawdę Allah nie prowadzi drogą prostą
ludzi niesprawiedliwych”
Koran, sura 6:144
Uczeni mężowie powiadają zaś, że „przetrwa królestwo dotknięte grzechem, lecz runie państwo dotknięte niesprawiedliwością”.
UMIEJĘTNOŚĆ OBCOWANIA Z LUDŹMI
Człowiek żyje w społeczeństwie i nie może uniknąć obcowania z ludźmi. Więź społeczna pozwala zachować jednostce swą pozycję oraz zapewnia rozwój materialny i duchowy. Dlatego należy tak postępować z ludźmi, by wzbudzać w nich miłość. W ten sposób podnosić swój prestiż i zdobywać przyjaciół.
Jeżeli człowiek będzie zawsze nieprzyjemny i oschły, znienawidzą go wszyscy i nadejdzie w końcu dzień, w którym wszyscy się odsuną od niego z obrzydzeniem. Przyjdzie wtedy żyć mu samotnie, będzie obcym w swoim domu. Ten przykład pokazuje wymownie, jak wielkie nieszczęście sprowadza nieumiejętność obcowania z ludźmi.
Dlatego islam zaleca swym wyznawcom przestrzeganie zasad wychowania w obcowaniu z ludźmi. Wyznawcy islamu spotykający się gdziekolwiek, zawsze pozdrawiają się wzajemnie. Najwyższy tak oto rzecze:
„Kiedy kieruje do was pozdrowienie,
to wy jeszcze piękniej pozdrówcie
albo oddajcie to pozdrowienie.”
Koran, Sura 4:86
Celował w tym Prorok (sal) pozdrawiający wszystkich bez wyjątku. W innym miejscu słowo Boże mówi:
„Słudzy Miłosiernego:
Ci, którzy chodzą po ziemi skromnie
i kiedy ludzie nieświadomi zwracają się do nich,
to mówią:
«Pokój»”.
Koran, Sura 25:63
Skromność nie oznacza oczywiście pogardy dla siebie, uznawanie się za gorszego i mniej wartościowego od innych. Celem jest raczej powstrzymywanie się od samochwalstwa i przypisywania sobie jakiś przywilejów. Człowiek skromny okazuje szacunek bliźnim. Oczywiście nie można przekroczyć granicy między szacunkiem z pochlebstwem i lizustwem. Każdego należy oceniać wedle jego bogobojności i zasług dla społeczeństwa i stosownie do tego oddawać mu szacunek. Szacunek zresztą należy się nie tylko wielkim, ale i maluczkim. Wszyscy bowiem są ludźmi.
Nie można jednak przemilczać czyjejś podłości – to nie ma nic wspólnego z szacunkiem.
Widząc ludzi, których działania godzą w honor człowieka lub są łamaniem norm religijnych nie można milczeć. Nawet pod groźbą szykan. Szacunek dla człowieka to szacunek dla godności ludzkiej, religijnej i moralnej pozycji człowieka wśród innych stworzeń. To nie cześć dla ciała ludzkiego! Kiedy ktoś świadomie pozbywa się sam swojej godności ludzkiej, to nie ma żadnego powodu, by nadal otaczać go szacunkiem. Prorok (sal) mawiał, że „posłuszeństwo wobec ludzi nie może powodować nieposłuszeństwa wobec Allaha”.
DOKUCZLIWOŚĆ I PRZESTĘPSTWO
Te dwie cechy są sobie bliskie, ponieważ dokuczliwość to niepokojenie i drażnienie ludzi poprzez obrażania i denerwowanie. Słownie bądź przy pomocy czynów. Przestępstwo zaś, to działanie zmierzające do wyrządzania komuś szkody. Czyny te stoją w sprzeczności z ludzkim pragnieniem spokoju i harmonii.
Dlatego właśnie, prawo muzułmańskie, które stawia na pierwszym miejscu troskę o dobro ogółu, zabrania takich czynów.
Allah Najwyższy powiada:
„A ci, którzy obrażają wierzących i wierzące,
gdy oni na to nie zasłużyli,
biorą na siebie hańbę i jawny grzech”.
Koran, Sura 33:58
Posłuchajmy też dwóch wypowiedzi Proroka (sal):
„Ten, kto obraża muzułmanina, obraża mnie, a kto obraża mnie, obraża Allaha. Taki człowiek został przeklęty w Torze, Ewangelii i Koranie”.
„Ten, kto straszy muzułmanina swoim spojrzeniem, sam będzie równie wystraszony na Sądzie Ostatecznym przed Allahem”.
TOWARZYSTWO LUDZI UCZCIWYCH
Człowiek obcuje z wieloma osobami. Kontakty z niektórymi są częstsze o rozleglejsze. Co ludzie to właśnie przyjaciele.
Powodem przyjaźni i bliskości są wspólne upodobania, wykonywany zawód itp. Wspólne towarzystwo sprawia, że nabieramy podobnych przyzwyczajeń i cech charakteru. Dlatego należy wybierać towarzystwo ludzi uczciwych. Ich moralność będzie wywierała na nas dobroczynny wpływ. Tylko czysta i bezinteresowna przyjaźń, przynosi pożądane owoce.
Książe Wierzących Ali (as) nauczał, że „najlepszy przyjaciel to ten, który zachęca do czynienia dobra”.
„Wartość człowieka mierzy się wartością jego przyjaciół.”
TOWARZYSTWO LUDZI ZŁYCH
Przebywanie w towarzystwie ludzi złych i siejących zgorszenie, jest przyczyną wielu nieszczęść i tragedii. Dla wyjaśnienia tego twierdzenia posłużymy się przykładem.
Złodzieje i bandyci zapytani o przyczyny swego postępowania odpowiadają bez wahania, że to wpływ takiego a nie innego otoczenia. Pośród tysiąca złoczyńców nie znajdziemy żadnego, który twierdziłby, że sam wybrał tę drogę.
Posłużmy się tu wypowiedzią Księcia wierzących Alego (as):
„Unikaj towarzystwa złych ludzi, bowiem zły przyjaciel upodobni cię do siebie. Dopóki tego nie uczyni nie zaakceptuje cię wcale”.
„Unikaj towarzystwa ze złoczyńcą, ponieważ sprzeda cię wrogowi za byle co”.
PRAWDOMÓWNOŚĆ
Wzajemne związki między ludźmi, które są podstawą więzi społecznej, dokonują się za pośrednictwem mowy. Dlatego prawdomówność jest jednym z niezbędnych filarów społeczeństwa i dostarcza mu wielu korzyści.
1. Człowiek prawdomówny ma zawsze czyste sumienie i wolny jest od cierpienia wyrządzanego przez kłamstwo.
2. Człowiek prawdomówny cieszy się zaufaniem innych ludzi, którzy nie muszą sprawdzać każdego słowa, które wypowie.
3. Człowiek prawdomówny dotrzymuje słowa i nie nadużywa zaufania, ponieważ prawda wyrażona w słowach ujawnia się w postępowaniu.
4. Prawdomówność pozwala na usunięcie większości sporów i nieporozumień, ponieważ u źródeł konfliktu leży z reguły zaprzeczanie prawdzie przez jedną ze stron lub oboje.
5. Likwiduje wielką część przestępstw i naruszeń prawa dokonywanym przez ludzi, którzy w większości próbują ukryć przy pomocy kłamstwa.
„Prawdziwy muzułmanin wybierze prawdę działającą na jego szkodę, niż kłamstwo przysparzające mu korzyści. Dzięki takiemu wyborowi zyska jednak wewnętrzny spokój” – powiada Ali (as).
SZKODLIWE NASTĘPSTWA KŁAMSTWA
Poprzedni rozdział wyjaśnia również, jakie szkody powoduje kłamstwo. Kłamca jest wrogiem społeczeństwa, ponieważ kłamstwo narusza żywotne interesy wspólnoty. Jest wielką zbrodnią. Kłamstwo działa niczym narkotyk zabijający umysły i świadomość oraz skrywający prawdę, kłamstwo jest jak alkohol, który zaśmieca umysł i nie pozwala odróżniać dobra od zła.
Islam zalicza kłamstwo do wielkich grzechów i uważa, że osobowość kłamcy jest wyprana z elementów religii i moralności.
Prorok (sal) nauczał, że „kłamcy, ludzie nie dotrzymujący danych obietnic oraz nadużywający cudzego zaufania – to hipokryci, nawet jeśli odprawiają modlitwy i przestrzegają postu”. Książę Wierzących Ali (as) mówił: „człowiek, który poznał smak prawdy nie skłamie nawet w żartach”.
Kłamstwo jest złe nie tylko z widzenia prawa. Każdy człowiek zdaje sobie sprawę z jego szkodliwości. To niegodne zachowanie burzy przy każdej okazji zaufanie, które jest podstawą stosunków międzyludzkich. Jeśli zginie zaufanie ludzi, każdy będzie sam. Drugi człowiek może wtedy wzbudzać co najwyżej obawę i strach.
Każdy z nas ma kontakt za światem zewnętrznym. Dzięki temu utrzymuje się przy życiu. Człowiek to istota, która kieruje się w swych działaniach świadomością i wolą, która z kolei rozległe podstawy swej egzystencji oparła na nauce. Człowiek nieustannie myśli i działając korzysta ze zgromadzonych informacji. Ciągle porządkuje zebrany materiał myślowy i według niego ustala porządek wykonywanych czynności.
Z tych właśnie względów zdobywanie prawdziwych informacji jest dla człowieka konieczne i stanowi jego główną troskę. Wyobraźmy sobie bowiem, że ktoś w oparciu o posiadane informacje myli drogę ze studnią, a przepaść z mostem. Na pewno w tych warunkach długo nie pożyje. To dobitnie ukazuje jak wielkim niebezpieczeństwem dla życia społecznego jest kłamstwo. Kłamca, to człowiek duchowo pusty, nie zasługujący na żaden szacunek czy zaufanie. Wreszcie to człowiek wyklęty przez Allaha.
ZHAŃBIENIE (CUDZOŁÓSTWO, GWAŁT)
Z punktu widzenia prawa muzułmańskiego, jest to jeden z grzechów ciężkich i w zależności od charakteru tego czynu, przewidziane są surowe kary. Chłosta, kara śmierci, ukamienowanie.
Czyn ten, choćby za przyzwoleniem obu stron, narusza więzi rodzinne, które w islamie otoczone są szczególną troską, komplikuje prawa spadkowe, itp. Wreszcie stanowi zagrożenie dla więzi uczuciowej między rodzicami a dziećmi. Niszczy także naturalną gwarancję trwania społeczeństwa, jaką jest proces rozmnażania gatunku ludzkiego.
POCZUCIE GODNOŚCI OSOBISTEJ I PRAWOŚĆ
Człowiek został stworzony jako istota społeczna, która zaspokaja swoje potrzeby żyjąc i działając w obrębie społeczeństwa.
Poczucie godności osobistej polega na tym, że człowiek dla realizacji własnych celów korzysta z danej mu przez Allaha siły, nie oglądając się na dobra innych.
Jest to naturalna cecha ludzkiej natury, a człowiek wykorzystujący ją w praktyce jest godny pochwały. To właśnie poczucie osobistej godności strzeże człowieka przed dokonaniem wielu podłości i obrzydliwości. Człowiek pozbawiony tej cechy, spoglądający ciągle pożądliwie na dobra innych, łatwo może stracić swą wolę i osobowość. Z chciwości zrobi on wszystko, co odeń żądają. Pozbędzie się wolności, dobrego imienia i honoru. Wszystko to gotów jest złożyć na ołtarzu chytrości i chciwości.
Większość zbrodni, takich jak: kradzież, morderstwo, zdrada ojczyzny i inne – to złowrogie skutki chciwości i opierania się na innych.
Człowiek świadom własnej godności chyli głowę tylko przed Allahem i nie ugina kolan przed ludzką pychą, broni zawsze tego, co uważa za prawdziwe. Dzięki poczuciu własnej godności, można zdobyć i rozwijać inną cechę – mianowicie: prawość postępowania.
DOBROCZYNNOŚĆ I OPIEKA
W każdym społeczeństwie są ludzie biedni, potrzebujący, wymagający opieki i pomocy. Allahaci winni okazać im tę pomoc. Jest to ich obowiązkiem, o którym nie powinni zapominać. Islam kategorycznie zobowiązuje ludzi zamożnych do pomocy i opieki nad potrzebującymi.
Allah Najwyższy przedstawia siebie w Koranie jako Dobroczyńcę Miłosiernego, zachęcając ludzi do naśladowania tych cech – Allah jest ze sprawiedliwymi”, „to co rozdajecie przysporzy wam korzyści” – to słowa Najwyższego. Obserwacja rzeczywistości wystarczająco wyjaśnia istotę przytoczonych cytatów.
Siły społeczeństwa pracują dla każdej jednostki. W społeczeństwie, w którym wskutek biedy narasta bierność, spada produkcja i dotyka to wszystkich jego członków. W sytuacji ekstremalnej, gdy produkcja ustałaby w ogóle, najbardziej poszkodowani byliby właściciele środków produkcji. Dlatego ludzie zamożni powinni pomyśleć o pomocy i opiece dla potrzebujących. Jest to bowiem korzystne również dla nich samych.
1. Wzbudzają miłość do siebie u wielu ludzi.
2. Za marne grosze kupują wielki szacunek.
3. Uzyskują poparcie ludzi, którzy zawsze wezmą stronę swego dobroczyńcy.
4. Nie muszą bać się dnia, kiedy gniew i nienawiść biedoty zniszczy wszystko, co napotyka na drodze.
5. Pieniądze, które wydali na wspomożenie potrzebujących wrócą im się po dwakroć, po nakręceniu koniunktury.
Wiele uwagi tym problemom poświęca Koran oraz Prorok (sal) i imamowie (as).
WZAJEMNA POMOC
Omawiane w poprzednim rozdziale problemy są częścią tylko szerokiego kompleksu zagadnień, określanych mianem „wzajemna pomoc”.
Współpraca, jak wiadomo, znacznie usprawnia działania, wysiłki jednostek umożliwiają lepsze zaspokojenie potrzeb. Nie należy jednak sądzić, że islam ogranicza się wyłącznie do kwestii materialnych. Należy wspomagać każdego potrzebującego – taki jest nakaz islamu i sumienia ludzkiego.
„Naucz niepiśmiennego”, „podaj rękę niewidomemu”, „poprowadź błądzącego”, „podnieś leżącego” – to nie tylko dobroczynność, to właśnie wzajemna pomoc, której wartość i rangę uznaliśmy przystępując do życia w społeczności.
Są ludzie, którzy zawodząc w błahych sprawach, np. spóźniają się, itp., kiedy twierdzą, że w ważnej sprawie na pewno tego nie zrobią – to nieprawda. Ten, kto zaniedbuje wypełnianie błahych obowiązków, okaże lekceważenie wobec ważnych powinności.
HOJNOŚĆ I SZCZODROŚĆ
Dobra materialne odgrywają w naszym życiu ogromną rolę. Jak duży jest ich udział może świadczyć fakt, że dla niektórych ludzi stanowią one istotę życia, stają się kryterium oceny innych ludzi. Człowiek opętany chęcią posiadania gromadzi i odkłada pieniądze. Pożądliwość szybko przeradza się w zawiść, która każe myśleć jak pozbawić pieniędzy innych. Często dochodzi do absurdu: „sam nie zjem, ale innym nie dam”. Nie zbytek i konsumpcja stanowią wtedy rozkosz, lecz sam fakt gromadzenia i posiadania Allahactw.
Osoby, które wpadły w sidła pożądliwości i zawiści, zatraciły swą ludzką naturę i są w rzeczywistości życiowymi bankrutami.
1. Szukając szczęścia i spokoju, wierząc tylko w życie jednostkowe, indywidualne, podczas gdy natura ludzka została stworzona do życia społecznego i inne próby rozwiązań skazane są na zagładę.
2. Ukazując swą moc i władzę, zyskują posłuszeństwo biedaków, nie rozumieją ich jednak. Jedynym celem jest utrzymanie posłuchu i zależności. Nie ma wtedy miejsca na prawość, odwagę i godność ludzką. Pojawia się duch bałwochwalstwa.
3. Pomijając, że sami depczą miłość, przyjaźń, humanizm i inne ludzkie uczucia, to dodatkowo rozpowszechniają model postępowania oparty na zbrodni, zepsuciu i podłości. Dlatego człowiek zawistny jest wrogiem numer jeden społeczeństwa, obiektem gniewu Bożego i nienawiści bliźnich.
Koran wielokrotnie potępia ludzi skąpych i zawistnych oraz chwali szczodrość, hojność i okazywanie pomocy potrzebującym.
Allah Najwyższy daje obietnicę, że dwakroć zrekompensuje darowiznę przeznaczoną dla ubogich, a w niektórych wypadkach zwróci ją ofiarodawcy zwiększoną 3000 razy.
Doświadczenie dowodzi, że los sprzyja ludziom szczodrym i otwartym na potrzeby innych. Wszyscy wiedzą przecież, że „chytry dwa razy traci”.
Kiedy człowiek szlachetny znajdzie się w opałach, zwracają się ku niemu wszystkie serca. Nie musi się bać, że zabraknie pomocnej dłoni, by wydobyć go z opresji.
Bycie szczerym i otwartym dla innych, zapewnia wewnętrzny spokój i uszlachetnia charakter człowieka. Czyni go lubianym i szanowanym. Zadowala wreszcie Miłosiernego i pozwala kupić za bezcen szczęście wieczne.
WALKA Z WROGAMI WEWNĘTRZNYMI
To samo prawo natury, które każe walczyć z wrogiem zewnętrznym, każe też bronić interesów społeczności przed zagrożeniem wewnętrznym.
Wróg wewnętrzny to ten, który sprzeciwia się prawom wspólnoty i dezorganizuje jej porządek. Zorganizowane społeczności wytworzyły cały system kar oraz organy przymusu czuwające nad przestrzeganiem porządku.
Islam wymaga od swych wyznawców nie tylko wypełnienia obowiązków, ale tez współdziałania z wrogiem wewnętrznym. Zasadnicza różnica pomiędzy islamem a pozostałymi systemami polega więc na tym, że te ostatnie patrzą tylko na zgodność czynu z prawem, islam natomiast interesuje się również moralnością, która jest przecież motorem wszystkich działań.
Zabronione przez islam czyny, to grzechy, które powodują szkodliwe i złowrogie następstwa w społeczeństwie. Niektóre z nich dotykają tylko sprawcy i są dla społeczeństwa niczym miejscowa rana lub wrzód dla ciała ludzkiego. Inne naruszają Boskie prawa, zakłócając post lub modlitwę, mącą spokój wiernego. Ale są również takie, które bezpośrednio zagrażają życiu społecznemu, podcinając jego żywotne korzenie. Są one niby choroba opanowująca cały organizm i stwarzająca śmiertelne zagrożenie. Są to np. kłamstwo, oszczerstwo, brak szacunku dla rodziców oraz naruszenie nietykalności cielesnej i materialnej ludzi.
OBRONA PRAWDY
Obrona prawdy ma szczere znaczenie i jest ważniejsza niż obrona ziemi i wody. Ożywienie prawdy jest bowiem jedynym celem islamu, który często nazywa się też Religią Prawdy. Znaczy to, że prawda stanowi jedyny cle działań wyznawców tej religii, a ona sama nie zawiera nic prócz prawd. Allah Najwyższy głosi:
„Powiedzieli:
»O ludu nasz!
Oto słyszeliśmy Księgę [Koran]
zesłaną po Mojżeszu,
potwierdzającą prawdę tego,
co zostało objawione przed nią,
która prowadzi ku prawdzie
i ku drodze prostej«”
Koran, Sura 46:30
Znaczy to, że obowiązkiem każdego muzułmanina jest popieranie prawdy, mówienie prawdy, słuchanie prawdy i obrona prawdy w każdy możliwy sposób.
MORDERSTWO
Jednym z następstw niesprawiedliwości i okrucieństwa, tak surowo potępianych przez islam, jest morderstwo. Jest to bardzo ciężki grzech. Allah porównuje zabicie jednego człowieka z zagładą całej ludzkości , dlatego że zamordowanie jednego człowieka jest ciosem zadanym człowieczeństwu. Człowieczeństwo zaś nie mierzy się liczbą jednostek i nie można powiedzieć, że w 1000 ludziach jest więcej człowieczeństwa niż w jednym człowieku.
UTRATA WIARY W MIŁOSIERDZIE BOŻE
To jeden z najniebezpieczniejszych grzechów w islamie. Allah Najwyższy powiada bowiem:
„Powiedz:
»O słudzy moi,
którzy wykroczyliście przeciwko sobie samym,
nie traćcie nadziei w miłosierdzie Allaha!
Zaprawdę, Allah przebacza grzechy w całości.
Przecież On jest Przebaczający, Litościwy!«”
Koran, Sura 39:53
Człowieka, który utracił zaufanie do Allaha, Koran nazywa niewiernym. Człowiek taki nie ma już wewnętrznej motywacji do prawego życia, która opiera się na zaufaniu i wierze w Boskie miłosierdzie. Osoba taka nie różni się niczym od człowieka nie związanego z żadna religią.
GNIEW
Gniew to stan, który człowiekowi przezeń opanowanemu każe szukać zemsty jako leku na odzyskanie spokoju wewnętrznego. Człowiek przestaje nad sobą panować, ponieważ gniew zabija zdrowy rozsądek, zaciera się różnica między dobrem a złem. Osoba opanowana przez gniew przewyższa swą drapieżnością najbardziej krwiożercze zwierzęta.
Islam zaleca stanowczo zapobiegać tego typu stanom i potępia uleganie gniewnym emocjom. Allah darzy łaską ludzi, którzy potrafią opanować gniew i nie tracą zdrowego rozsądku. Nagroda bowiem jest przygotowana „dla tych, którzy powstrzymują gniew i przebaczają ludziom” (3:134).
Słowo Boże mówi, że wierni to ci, którzy „kiedy się pogniewają, to przebaczają” (42:37)
KRADZIEŻ
Jest to niedopuszczalne i obrzydliwe zajęcie, godzące w materialne bezpieczeństwo społeczeństwa. Człowiek w pocie czoła zdobywa i gromadzi dobra materialne, zabezpiecza je przed kradzieżą, ponieważ są one gwarantem życia społecznego.
Zamach na cudzą własność to niszczenie części życia, jaką poświęcił właściciel na jej zdobycie.
Z tej właśnie przyczyny prawo muzułmańskie bardzo ostro karze sprawców kradzieży obcięciem ręki (konkretnie czterech palców prawej dłoni).
KARA ZA GRZECHY W ISLAMIE
Wspomniane uprzednio rodzaje postępowania są nazywane w islamie grzechami ciężkimi. Allah Najwyższy jasno zapowiada w Koranie karę dla ich sprawców.
Pomijając to, że grzesznicy są zagrożeni surowymi karami, to również tracą oni godność członka wspólnoty ludzkiej.
Sprawca ciężkiego grzechu traci prawo do korzystania z przywilejów, które są udziałem ludzi uczciwych, nie może zajmować żadnej funkcji w muzułmańskich rządach. Nie może zostać obrany kalifem, przywódcom lokalnej wspólnoty, ani świadczyć przed sądem. Trwa to do czasu aż odprawi pokutę i przekona wszystkich o swej poprawie i bogobojności.
WIARA WE WŁASNE SIŁY
Wielokrotnie wspominaliśmy już, że islam żąda od człowieka, by czcił tylko Allaha Jedynego, poza Nim nie kłaniał się nikomu.
Wszyscy jesteśmy dziełem Allaha i dzięki Niemu żyjemy, dlatego nikt nie jest lepszy od pozostałych, chyba że chodzi o cześć oddawaną Allahowi.
Każdy muzułmanin powinien polegać na sobie i korzystać z daru niezależności, który otrzymał od Allaha. Powinien korzystać z ofiarowanych mu sił i zdolności, nie oglądać się na łaskę i życzliwość innych, ponieważ wtedy co dzień odlewa sobie :złotego cielca”. Sługa musi wiedzieć, że je swój chleb, owoc własnej pracy, nie zaś okruszyny z pańskiego stołu i łaskawą nagrodę pracodawcy. Urzędnik powinien wiedzieć, że otrzymuje wynagrodzenie za pracę, a nie zapomogę od szefa instytucji.
Podsumowując trzeba stwierdzić, że człowiek nie powinien kłaniać się ludziom i liczyć na cudzą łaskę. W przeciwnym razie każdy dobroczyńca stanie się dla niego „złotym cielcem”, a jego serce upodobni się do świątyni bałwochwalców. Człowiek, wierząc we własne siły, nie powinien pozwolić by ta wiara odsunęła na drugi plan wiarę w Allaha i uczyniła go zarozumiałym.
——————————————————————————–
Fragmenty książki pt. „Zarys nauk islamu”